فقرخانواده ، ریشه بروز ناهنجاری کودک کار

تهران-ایرنا- کودک کار قربانی فقر خانواده است و این پدیده ناهنجار اجتماعی را نمی توان به شکل فیزیکی با جمع کردن آنها از سطح خیابانهای شهر چاره سازی کرد، مگر اینکه فقر را در جامعه کاهش داد.هر روز شاهد کودکانی هستیم که در خیابانهای شهر به دنبال فروش کالاهای کم قیمت نظیر آدامس، فال ،جوراب،دستمال و کالاهایی از این دست هستند و این تنها بخشی از کار کودک است که در خیابانهای شهر آشکار است.بخش وسیعی از کودکان کار در کارگاهها، مزارع و یا در خانه ها به کار اشتغال دارند و از چشم عامه مردم پنهان هستند. ولی الله نصر مدیرکل دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور اعلام کرد براساس آمارهای غیررسمی بین یک تا دو میلیون کودک کار در خیابان های شهرهای کشور مشغول به کارند که در سال 1392 پنج هزار نفر آنان ساماندهی شدند.آمار رسمی و دقیق در خصوص تعداد کودکان کار را هنوز نهادی در کشور اعلام نکرده است اما سطح خیابانهای شهر نشان می دهد تعداد کودکان کار که در خیابان ها مشغول به کارند در سالهای اخیر افزایش یافته است.محمد پسربچه 10 ساله ای که در مقابل رستورانهای بالای شهر فال می فروشد، می گوید افغانی است و پدرش را چند سال پیش بر اثر بیماری از دست داده است. چهار فرزند هستند و مادرش با شستن فرش و پتو در خانه های مردم درآمد کسب می کند.برادر محمد هم در یک مکانیکی به کار مشغول است. محمد که تا دیروقت در خیابانهای شهر فال می فروشد در حاشیه تهران زندگی می کند. او شب ها با دوستش که او نیز فال می فروشد به خانه بر می گردد که خاطرات بدی هم از شبهایی که دیر وقت به خانه می رود، دارد که دوران کودکیش را پر از اضطراب کرده است.علیرضا دیگر کودک کار در خیابان که در اتوبوسهای شهری با فروش دستمال کاغذی، باتری قلمی و چسب زخم کسب درآمد می کند ، می گوید پدرش از کار افتاده است و نمی تواند مخارج خانواده را تامین کند. علیرضا تا کلاس پنجم درس خوانده اما بخاطر مشکلات مالی خانواده مجبور به ترک تحصیل و دستفروشی شده است.نگاهی عمیق به زندگی کودکان کار نشان می دهد جمع آوری زباله در سطح شهر یکی از بدترین اشکال کار کودک است که نه فقط روح و روان کودکی آنها را بلکه سلامت فیزیکیشان را نیز به یغما می برد. کودکانی که به دلیل جثه کوچکشان حتی براحتی نمی توانند در سطل های زباله خم شوند. وضعیت بهداشتی این کودکان بقدری نابهنجار است که نه فقط مردم به دلیل بوی زننده زباله از آنها دوری می کنند، بلکه در معرض انواع آلودگی ها و میکرب ها قرار دارند.متاسفانه در هشت سال گذشته به دلیل اتخاذ سیاست های نادرست اقتصادی فقر در میان اقشار فرودست جامعه بشدت افزایش یافته است و شمار این کودکان که تازیانه فقر و تنگدستی بر پیکر نحیفشان می نشیند و در نگاهشان بیگانگی با جامعه جای گرفته، چهره شهرها را از خشونت اجتماعی انباشته کرده است.مهمترین اقدام برای کودکان یاد شده توانمندسازی آنها است تا سیکل معیوب فقر در میان این کودکان ادامه نیابد. امین نیز کودکی است که در مراکز توریستی یکی از شهرها فال می فروشد و دو برادر دیگرش نیز با فروش فال و آدامس او را همراهی می کنند. سه برادر در سنین 12 ، 13 و 14 سال هستند و والدینشان فوت کرده اند.آنها در اتاق مخروبه ای زندگی می کنند که فاقد حفاظ است. امین می گوید بیشتر شب ها از ترس خوابمان نمی برد.احمد کودک دیگری است که با برادر خود در میوه فروشی کار می کند و عصرها با جمع آوری زباله به دنبال افزایش درآمد است. خانه این کودکان مملو از زباله های بازیافتی است که هر روز دو برادر برای فروش به خانه می آورند، در واقع خانه های آنان زباله دانی شده است. این کودکان پدر خود را از دست داده و با مادرشان زندگی می کنند.خبرنگار ایرنا در مشاهدات میدانی خود با 2 کودک دیگر برخورد می کند که با جمع آوری زباله معاش خود را تامین می کنند و در سنین 10 و 13 سال هستند .آنها در یک خانواده هفت نفره زندگی می کنند .پدر خانواده فوت کرده و اغلب اعضای خانوار معتاد هستند.کودک دیگری که باز هم به همراه برادرش به دلیل بیماری پدر مجبور به تامین درآمد خانواده هستند با جمع آوری زباله و کفاشی در خیابان روزگار می گذرانند.پدر خانواده بیمار است و کار نمی کند.کودکان کار همه سرگذشتی مشابه دارند. پدر معتاد ، فوت کرده و یا در زندان است، مادر خانه را ترک کرده و یا پدر و مادر فوت کرده اند و تمامی موارد دیگری که آنها را وادار به کار آن هم به شکل نامتعارفترین و نامعقولترین شکل خود می کند،« فقر» است که آسیب های دیگر نظیر اعتیاد و طلاق را به دنبال دارد .پدر و مادر درمانده و یا بزهکار فرزندان معصوم خود را راهی خیابانها برای کار می کنند و این قربانیان خود فردا قربانیان دیگر را راهی خیابانها خواهند کرد.کودکان کار قربانی شرایط اجتماعی و اقتصادی خانواده های خود هستند و متاسفانه فرایندی که آنها را راهی خیابانهای شهر کرده، همچنان ادامه دارد و انگار قرار نیست در جایی متوقف شود.چهره کودکان بازیافتی که در سالهای اخیر بر تعداد آنها افزوده شده ، ثمره استفاده نادرست از درآمدهای سرشار نفتی در هشت سال گذشته است که می توانست چهره فقر را از شهرها و روستاهای کشور بزداید و توسعه و آبادانی و رفاه را برای جامعه تامین کند.ساماندهی تنها پنج هزار نفر از یک تا دو میلیون کودک کار براساس اعلام مسوولان ، حاکی از آن است که در سال های گذشته به این بخش بی توجهی شده و به عبارت دقیق تر اصلا کاری صورت نگرفته است. اگر نهادهای دولتی در چند سال گذشته گوشه چشمی به کودکان کار نداشتند، سازمان های مردم نهاد(NGO ) از تلاش برای کمک به این کم سالان بی پناه دریغ نکردند و علیرغم فشارها همچنان مانده اند و تلاش می کنند. دولت تدبیر و امید از زمان روی کارآمدنش همواره دغدغه تامین رفاه و معیشیت مردم را داشته است و از این رو ماههای اخیر نشست هایی در حوزه کار و رفاه اجتماعی با تاکید بر استفاده از تجارب سازمانهای مردم نهاد برای محو کار کودک برگزار کرد.رفع این معضل بدون حذف فقر از جامعه شدنی نیست ، اما می توان با کمک و تجربه ارزشمندی که نهادهای یاد شده در سالهای اخیر کسب کرده اند وضعیت این کودکان را حداقل به لحاظ آموزش ، بهداشت و دادن وعده ای غذایی مناسب تا حدودی ساماندهی کرد.کودکی که آموزش و مهارت کسب کند شانس بیشتری برای رهایی از چنگال تهیدستی دارد.روزبه کردونی مدیرکل دفتر آسیب های اجتماعی وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی با اشاره به این که طبق مصوبه دومین شورای ساماندهی کودکان خیابانی، دو کارگروه تخصصی برای تدوین بسته سیاستی در خصوص کودکان کار و خیابان و همچنین بازنگری در آیین نامه فعلی شورای ساماندهی تشکیل شده است به تازگی از تمامی فعالان حقوق کودک، نهادهای مدنی ، رسانه ها و صاحبنظران دانشگاهی درخواست کرد دیدگاههای خود را در خصوص کار کودک تا پایان اردیبهشت ماه به دفتر آسیب های اجتماعی وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی به نشانی اینترنتی asibha@mcls.gov.ir ارسال کنندوی اظهار امیدواری کرد در سال جاری با هماهنگی و همراهی نهادها و دستگاه های مسوول، رسانه ها ، نهادهای مدنی، خیرین و دانشگاهیان بتوان جهت کاهش آلام و رنج های کودکان در معرض آسیب گامهای اساسی برداشت .وی با اشاره به تاکید دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری مبنی بر این که مواجهه با آسیب های اجتماعی باید با تکیه بر مردم و مشارکت و حضور آنان باشد، تصریح کرد: در این چارچوب گسترش و ساختارمند کردن نقش نهادهای مدنی در عرصه سیاستگذاری مرتبط با آسیب های اجتماعی یکی از محورهای اصلی اقدامات دفتر امور آسیب های اجتماعی در سال جاری خواهد بود.کردونی یکی از راهبردهای اساسی برای مواجهه با پدیده کودکان کار و خیابان را ایجاد رشد اقتصادی پایدار عنوان کرد.از هر گونه اقدامی برای ساماندهی کودکان کار در صورتی که مبتنی بر خرد و تدبیر باشد ، باید استقبال کرد و تلاش براین باشد تمامی تعاملات بخش دولتی با فعالان بخش خصوصی در خصوص ساماندهی کودکان کار هر چه سریعتر به ثمر بنشیند.دکتر حسن روحانی رییس جمهوری در سخنرانی بزرگداشت روز مددکاری در حوزه سازمان تبلیغات اسلامی اشاره کرد: بیکاری تنها بی پولی نیست، بلکه آغاز دهها مشکل و گرفتاری است. بسیاری از آسیب های اجتماعی از جمله اعتیاد، و طلاق از بیکاری نشات می گیرد و آغاز می شود. باید این غول بزرگی که به نام رکود بر اقتصاد ما سایه افکنده، همه با همکاری یکدیگر از این کشور دور کنیم.کار کودک بیش از آنکه محو شود نیاز به ساماندهی دارد. مبارزه با فقر راهی طولانی می طلبد. دولت می تواند با برنامه های بلند و میان مدت به محو فقر و نابرابری کمک کند و بسیاری از سازمانهای غیردولتی در همراهی با دولت می توانند به ساماندهی کودکان کار در بنگاهها و یا خیابان ها اقدام کنند.ایجاد خانه های امن در محلات مختلف شهر و حاشیه شهرها که افرادی دلسوز اداره می کنند، می تواند موضوع آموزش این کودکان را پیگیری کند.سازمان های مردم نهاد خانه های امنی در محلات مختلف شهر تهران برای پناه دادن به این کودکان راه اندازی کرده اند و رابطه خوبی که مسوولان این سازمانها با ها کودکان دارند ، کودکان کار را ترغیب می کند در هر زمانی که می توانند برای کسب آموزش به این خانه ها مراجعه کنند و از کمک های درسی برخوردار می شودند. وعده های غذا که با سرمایه های اندک این فعالان تهیه می شود را دریافت کرده و آموزشهایی حتی فراتر از مدارس خود کسب می کنند.مسوولان حوزه رفاه دولت تدبیر و امید می توانند با استفاده از تجارب این سازمان ها مسیر کمک به کودکان کار را تسهیل کنند.هم اکنون بسیاری از سازمان های مردم نهاد که در سطح کشور فعال هستند کار خود را مبتنی بر پذیرفتن کار کودک انجام می دهند. برای این فعالان واضح است که این کودکان به دلیل فقر خانواده های خود نمی توانند کار را رها کنند و هیچ قانونی هم نمی تواند این موضوع را به خانواده ها دیکته کند که کودکان خود را از کار باز دارند.بسیاری از کارشناسان معتقدند در صورتی که موضوع آموزش کودکان را پیگیری کنیم و آنها بتوانند ادامه تحصیل دهند و یا تخصصی را فرا گیرند از دام بزهکاری رهایی می یابند.احمد میدری معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه احتماعی معتقد است: اگر مسوولیت را از مردم بگیریم ، هر سیاستی منجر به شکست می شود. بی تردید، باید از این فرصت تاریخی که در اختیار دولت تدبیر و امید قرار داده شده است به بهترین نحو یاری گرفت و موضوع ساماندهی کودکان کار را قربانی کاغذ بازی و نشست های بی نتیجه نکرد.معضلات کار کودک اگر ساماندهی نشود مانند خود کودک بزرگ خواهد شد، رشد می کند و زمانی که این کودکان خود سرپرست خانواده شوند، فرزندانشان را در خیابانهای شهری قربانی فقر می کنند.و باز هم این قصه تکرار می شود دریغا که فقر، چه به آسانی احتضارِ فضیلت استگزارش از زهره دریغ گفتارمنبع خبر: ایرنا 28/3/93

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
You need to agree with the terms to proceed

دسته‌بندی های بلاگ

کمپین های اخیر

فهرست